16 maart 2023
De spelregels rond nacht- en zondagwerk
Zondagwerk
Voor uitzonderlijke situaties heeft de Arbeidswet een afwijking voorzien. In principe is het verboden om je personeel op zondag te laten werken, maar voor het deelnemen aan specifieke manifestaties mag dit wel. Het gaat onder andere over beurzen, tentoonstellingen, markten, braderijen, etc.
Overuren
Wanneer je personeel op zondag werkt, zijn er twee opties:
- Ofwel heeft je werknemer tijdens die week gewerkt volgens het normale uurrooster en zijn de prestaties op zondag overuren;
- Ofwel wissel je een dag in het uurrooster van je werknemer en zijn de prestaties op zondag geen overuren. Het uurrooster van je werknemer kan niet eenzijdig veranderd worden. Je werknemer moet hier eerst akkoord mee gaan.
Indien er overuren gepresteerd worden op zondag, ben je als werkgever een toeslag van 100% verschuldigd. Bovendien krijgt je werknemer inhaalrust toegekend voor ieder gepresteerd overuur en worden deze ook volledig betaald. De inhaalrust moet toegekend worden binnen het kwartaal.
Sinds de wet Peeters is het ook mogelijk om gebruik te maken van vrijwillige overuren. Dit zijn overuren die gepresteerd worden op vraag van je werknemer. Indien de zondagse overuren vallen onder dit systeem, is er enkel overloon verschuldigd maar geen inhaalrust.
Inhaalrust
Of er nu overuren gepresteerd worden op zondag of niet, is je werknemer ook een andere dag rust verschuldigd binnen de zes dagen volgend op die zondag. Dit is om het personeel toch de zondagsrust te gunnen. Die dag mag samenvallen met een normale inactiviteitsdag (bv. een zaterdag) en wordt ook niet betaald.
Voor de verplichte rust gelden de volgende regels: een ganse dag rust moet verzekerd worden voor prestaties van meer dan vier uur en een halve dag indien er vier uur of minder is gewerkt op zondag.
Dit betekent dat het personeel dus twee keer recht heeft op inhaalrust: één keer de zondagsrust in de volgende week en één keer de inhaalrust voor overuren. Gaat het om vrijwillige overuren, dan is enkel de zondagsrust verschuldigd.
Nachtarbeid
Stel dat een beurs alle werkdagen geopend is tot 19 uur en op donderdag en vrijdag is er een nocturne voorzien tot 21 uur.
Alle prestaties tussen 20 uur ’s avonds en 6 uur ’s morgens vallen hierbij onder nachtarbeid, wat in principe verboden is. De Arbeidswet heeft geen afwijking voorzien voor specifieke manifestaties. Je personeel mag op die dagen dus niet werken na 20 uur.
Als je personeel tegen dat verbod in toch werken na 20 uur, loopt je als werkgever het risico op een strafrechtelijke geldboete van 400 tot 4.000 euro of een administratieve geldboete van 200 tot 2.000 euro. Die sanctie wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Geranten, ander leidinggevend- of vertrouwenspersoneel en eventuele handelsvertegenwoordigers vallen buiten het verbod op nachtarbeid voorzien door de Arbeidswet.